厦门话拉丁化新文字

求闻百科,共笔求闻
厦门话拉丁化新文字
汉字 拉丁化新文字
白话字 La-teng-hòa Sin Bûn-jī
台罗拼音La-ting-huà Sin Bûn-jī
厦拉新文字 Ladingxua Sin Bhundzi
闽南拼音Lādīnghuà Sīn Bbúnzzî

厦门话拉丁化新文字是以厦门话为拼写对象的拉丁化新文字,是不包含声调的拼音方案。

字母表

拉丁字母 a b c d e g h i /j k l m n o p r s t u w x y z
字母念法
a

bi

ci

di

e

gi
ha
i/ji

ki

li

mu

ni

o

pi
er
si

ti

u

wu

xi

yu

zu
使用场合 鼻音
后缀
外来语
北方话

声韵

韵母

单韵母 a e er i o oh u y
汉字例
促韵母 ap at ak ok ip it / et ik / ek iap iat iok / iak ut uat
汉字例
复韵母 ai ao ei ou ia io iu iao ua uai ui ue
汉字例
鼻韵母 am an ang anh ainh em ong
uang
onh im
em
in iam ian ing
eng
inh
enh
ianh iong
iang
iunh
ionh
iaonh un
en
uan uanh uinh
ueng
uainh
汉字例

声母

声母 b bh p m d dz t n l g gh k ng nh x z c s j w
汉字例

拼音方式

音节构成

  • 韵母单独成为音节:促韵母uat及复韵母ua、uai、ui、ue可单独成为音节,但u应改为w,拼作wat、wa、wai、wi、we等。鼻韵母uan、uang、uenh、uinh、uanh、uainh、uainh等亦可单独成为音节,但同样要将u改为w,拼作wan、wang、wenh、winh、wanh、wainh等。
  • 声母单独成为音节:仅限z、c、s、m四个声母,如zlaizui(自来水)、niaoc(老鼠)、ssiong(思想)、msi(毋是)等。
  • 声母和韵母相拼成为音节。

界音

多音节词的音节间,若前后字母易误拼,有几种界音方式:

  • 若后面的字母为a、e、o、ng等,用加顶撇的方式界音。
  • 若后面的字母为i,单独成为音节时须加上j,拼作ji,其他都改i为j。
  • 若后面的字母为u,而前面字母为n,用加顶撇的方式界音。
  • 若后面的字母为m,前面是单韵母,或后面的字母是y,前面是声母,也都用加顶撇的方式界音。

范例

1940年1月《南洋商报》:[1]

LIU MONG KIK ----Lim---- (松花江上歌谱) Liû-bông khik 台罗对照

Ghua'e ge duadi Manglam Lohgang do siong,
xitwei'u zinsui e xonggen, ia u iusiu xiongwei mensen gohzit.
Ghua'e ge duadi Manglam Lohgang do siong,
xitwei u lan'e tongbao, ia u nilao ebebhu.

5, 10, 5, 10, zion xit e picam e sizun.
5, 10, 5, 10, zion xit e picam e sizun.

Tuatli liao ghua'e gexiong, xinhki liao xongxu e bomi
Liulong! Liulong! guilit duadi ngixiong liulong.

Xoni? Xoghe? zia e xiao dngki lan'e koai egohxiong?
Xoni? Xoghe? zia e xiao siudng lan'e xongxu e bomi?

Dianiung a! Dianiung a! Simmi sizun?
Zia e xiao xuanzu zai i-ton.

Guá-ê ke tuà-tī Bân-lâm Lōo-kang tō siōng,
hit-uī ū tsin-suí ê hong-kíng, ia̍h-ū iù-siù hiông-uí bîng-sìng kóo-tsik.
Guá-ê ke tuà-tī Bân-lâm Lōo-kang tō siōng,
hit-uī ū lán-ê tông-pau, ia̍h-ū nî-ló ê pē-bú.

5, 10, 5, 10, tsiông hit--ê pi-tshám ê sî-tsūn.
5, 10, 5, 10, tsiông hit--ê pi-tshám ê sî-tsūn.

Thuat-lī liáu guá-ê ke-hiong, hìnn--khì liáu hong-hù ê pó-mi̍h
Liû-lōng! Liû-lōng! kui-ji̍t tuà-tī ī-hiong liû-lōng.

Hô-nî? Hô-gue̍h? tsiah ē-hiáu tńg-khì lán-ê khó-ài ê kòo-hiong?
Hô-nî? Hô-gue̍h? tsiah ē-hiáu siu-tńg lán-ê hong-hù ê pó-mi̍h?

Tia-niû á! Tia-niû á! Siáñ-mih sî-tsūn?
Tsiah ē-hiáu huan-tsū tsai it-tông.

台闽字对照 Liû-bông khik 白话字对照

我的家蹛伫闽南鹭江道上,彼位有真媠的风景,也有幼秀雄伟名胜古迹。
我的家蹛伫闽南鹭江道上,彼位有咱的同胞,也有年老的父母。

5、10、5、10,从彼个悲惨的时阵。
5、10、5、10,从彼个悲惨的时阵。

脱离了我的家乡,弃去了丰富的宝物。
流浪!流浪!规日蹛伫异乡流浪。

何年?何月?才会晓转去咱的可爱的故乡?
何年?何月?才会晓收转咱的丰富的宝物?

爹娘啊!爹娘啊!甚乜时阵?
才会晓欢聚在一堂。

Góa-ê ke tòa-tī Bân-lâm Lō͘-kang tō siōng,
hit-uī ū chin-suí ê hong-kéng, ia̍h-ū iù-siù hiông-uí bêng-sèng kó͘-chek.
Góa-ê ke tòa-tī Bân-lâm Lō͘-kang tō siōng,
hit-uī ū lán-ê tông-pau, ia̍h-ū nî-ló ê pē-bú.

5, 10, 5, 10, chiông hit--ê pi-chhám ê sî-chūn.
5, 10, 5, 10, chiông hit--ê pi-chhám ê sî-chūn.

Thuat-lī liáu góa-ê ke-hiong, hìnn--khì liáu hong-hù ê pó-mi̍h
Liû-lōng! Liû-lōng! kui-ji̍t tuà-tī ī-hiong liû-lōng.

Hô-nî? Hô-goe̍h? chiah ē-hiáu tńg-khì lán-ê khó-ài ê kò͘-hiong?
Hô-nî? Hô-goe̍h? chiah ē-hiáu siu-tńg lán-ê hong-hù ê pó-mi̍h?

Tia-niû á! Tia-niû á! Siáⁿ-mih sî-chūn?
Chiah ē-hiáu hoan-chū chai it-tông.

注释

参考文献

  • 倪海曙, 《拉丁化新文字运动的始末和编年纪事》, 知识出版社, 1987年 

参阅